بوکسیت چیست؟

بوکسیت نوعی سنگ رسوبی است در داخل خود نسبت بالایی از آلومینیوم را دارد. اغلب رنگ بوکسیت قرمز و متمایل به قهوه‌ای است ، اما بسته به نسبت و مواد معدنی موجود در آن می‌تواند به رنگ سفید، زرد یا قهوه‌ای مایل به زرد نیز دیده شود.
بعلاوه بوکسیت می‌تواند دارای طیف وسیعی از بافت‌ها نیز ‌باشد. این مواد می‌توانند شامل: جیبسایت (Al (OH)3، بئمیت (γ-AlO (OH)) و دیاسپور (α-AlO (OH)) باشند که با دی اکسید آهن گوتیت و هماتیت، کائولینیت معدنی خاک رس و مقدار کمی آناتاز (TiO2) و ایلمنیت (FeTiO3) یا (FeO.TiO2) ترکیب شده باشند.

تولید بوکسیت در ایران

کشور ما، ایران، نیز با استخراج حدود پانصد هزار تن بوکسیت در سال در رده بیستمین بزرگترین تولیدکنندگان بوکسیت دنیا قرار دارد. مهمترین معادن بوکسیت ایران در جاجرم شاهرود، آبگرم قزوین و فیروزکوه قراردارند.
مهمترین معادن بوکسیت ایران عبارت‌اند از:

• بزرگ‌ترین معدن بوکسیت ایران، در جاجرم است که ذخیره 20 میلیون تنی داشته و به صورت میانگین 60 هزار تن بوکسیت در هرماه از آن استخراج می‌شود.
• معدن علی آباد گلستان، که خود شامل سه معدن افرا تخته، سیاه رود بار و شیرین آباد هستند.
• معدن مندون در دهدشت کهگیلویه و بویراحمد که 750 هزار تن ذخیره بوکسیت دارد.
• معادن بلبلوئیه و دارسینوئیه کرمان که روی هم حدود 4.2 میلیون تن بوکسیت در خود جای داده‌اند.
• معادن چک چک و دشت ده غربی یزد که به ترتیب 2.3 میلیون تن و 2 میلیون تن از این ماده ارزشمند را دارند.
• و معدن تاش سمنان که حدودا 8.32 میلیون تن بوکسیت در خود ذخیره کرده است و سالانه 300 تا 400 هزار تن از آن‌ را استخراج می‌کنند.

تولید آلومینیوم از بوکسیت

سنگ بوکسیت را تحت فشار و همراه با سدیم هیدروکسید در دمای حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ درجه حرارت می‌دهند. در این دما، آلومینیوم آن به شکل آلومینات سدیم جدا می‌شود. باقی‌مانده بوکسیت بعد از استخراج آلومینات سدیم دارای ترکیبات اکسید آهن، سیلیس، کلسیم، تیتانیوم و نیز مقداری آلومینیوم است. این باقی‌مانده را با استفاده از فیلتر جدا سازی و سپس ذوب می‌کنند.
در ادامه فرایند، به این ماده ذوب‌ شده هیدروکسید آلومینیوم اضافه کرده و با کمک کوره‌های دوار در دمای بالای ۱۰۰۰ درجه از آن اکسید آلومینیوم استخراج می‌کنند.
سپس اکسید آلومینیوم استخراجی به صورت رسوب جداسازی شده و در مرحله آخر طی فرآیند هال- هرولت از آن آلومینیوم خالص را استخراج می‌کنند.

سایرکاربردهای بوکسیت

بوکیست کاربردهای مختلفی در متالوژی ، مقاوم‌سازی ، سایندگی ، تولید موادشیمیایی و ساخت سیمان‌ و نیز پتروشمی و جوشکاری دارد.
برای استفاده از بوکسیت در این کاربردها اغلب لازم است که بوکسیت را به صورت پودر درآورند تا بتوان از آن به درستی استفاده کرد.
پودر بوکسیت در حالت پودری خود عموما به دو شکل پودر بوکسیت سوپرمیکرونیزه و یا پودر بوکسیت میکرونیزه ارائه می‌شود.
با توجه به استخراج حجم نسبتا بالایی از بوکسیت در ایران، به نسبت مراکز زیادی به فروش بوکسیت اقدام می‌کنند.
با این‌ حال تمامی این عرضه‌کنندگان خودشان تولیدکننده پودر بوکسیت سوپرمیکرونیزه یا میکرونیزه نبوده، و تنها واسظه فروش محسوب می‌شوند.
شرکت تولیدات معدنی اصفهان (توما) یک تولیدکننده پودر بوکسیت سوپرمیکرونیزه یا میکرونیزه قدیمی و معتبر در کشور است که دارای بیش از نیم قرن سابقه در تولید انواع پودرهای میکرونیزه و سوپر میکرونیزه صنعتی از جمله تولید پودر بوکسیت است.

سفارش و مطالعه بیشتر درباره بوکسیت